Wanneer kan je eenjarige bloemen voorzaaien? (deel 1)
Het is zover: de dagen worden langer, de lente lonkt en je vingers jeuken om aan de slag te gaan in de tuin. Maar wanneer kan je beginnen met het voorzaaien van bloemen? Het juiste moment om eenjarige bloemen voor te zaaien hangt af van hun vorstbestendigheid, en is dus voor verschillende soorten anders.
Sommige eenjarige bloemen zijn moedige doorzetters die zonder problemen een koude nacht trotseren, terwijl andere het bij het eerste zuchtje vorst al opgeven.
Wil je genieten van een lang bloeiseizoen? Dan weet je best welke bloemen wanneer gezaaid kunnen worden. In deze blog leg ik je uit welke bloemen je vroeg in het voorjaar (vanaf februari) al kan* voorzaaien en welke je beter nog even laat wachten.
*kan, niet moet! Er is nog tijd genoeg als je liever wat wacht.
In deze blogreeks ontdek je:
- Wat het verschil is tussen winterharde, half-winterharde en vorstgevoelige bloemen (deel 1).
- Wanneer je welke bloemen kan voorzaaien (deel 2).
Wat betekent winterhard, half-winterhard en vorstgevoelig?
Voor je begint met zaaien, moet je weten hoe goed verschillende bloemen tegen koude kunnen. Er zijn drie categorieën.
Winterharde eenjarige bloemen: de overlevers van de moestuin
Winterharde eenjarige bloemen kunnen zonder problemen vorst overleven. Sommige soorten overleven zelfs temperaturen tot -20°C! Ze kunnen daarom al in de herfst of in de vroege lente worden gezaaid.
Half-winterharde eenjarige bloemen: de koele kikkers
Half-winterharde eenjarige bloemen kunnen lichte vorst verdragen (tot ongeveer -5°C), maar zijn niet bestand tegen langdurige of strenge kou. Je kan ze vroeg in het jaar voorzaaien en iets later buiten uitplanten.
Vorstgevoelige eenjarige bloemen: de zonaanbidders
Vorstgevoelige eenjarige bloemen zijn echte zonliefhebbers die absoluut niet tegen kou kunnen. Ze sterven al bij de minste vorst (of lopen groeiachterstand op) en mogen pas naar buiten als de kans op nachtvorst volledig voorbij is.
Hoe strikt is de indeling van bloemen?
Binnen elke categorie zijn er natuurlijk variaties in vorstbestendigheid. Zo zijn zowel papaver als prachtkaars winterharde bloemen, maar papaver kan temperaturen tot -10°C à -15°C doorstaan, terwijl prachtkaars bij -5°C à -10°C al kwetsbaarder wordt.
Gelukkig maken die verschillen nauwelijks uit voor het moment waarop je je bloemen kan voorzaaien. En dat is precies waarom deze drie categorieën zo handig zijn. In plaats van voor elke bloem een apart zaaischema te bedenken, deel ik ze simpelweg in één van de drie categorieën in en zaai ik alles binnen die groep op hetzelfde moment.
Voor drukke tuiniers (zoals ik, met dit jaar maar liefst 98 verschillende bloemen. Oops!) scheelt dat een hoop gedoe. Zo blijft het overzichtelijk én wordt het zaaien een stuk gemakkelijker.
De indeling in categorieën is natuurlijk deels arbitrair. Een bloem die -5°C verdraagt, beschouw ik als half-winterhard, terwijl anderen die misschien al bij de winterharde eenjarigen rekenen. De grenzen liggen soms dicht bij elkaar; er is geen juist of fout. Sommige tuiniers gebruiken ook maar twee indelingen (winterhard en vorstgevoelig). Ik vind de tussencategorie half-winterhard handig omdat je dan een grote groep bloemen net wat eerder kan zaaien dan wanneer je winterharde en half-winterharde bloemen over dezelfde kam zou scheren.
Om voor transparantie te zorgen: ik baseer me op gegevens van de Royal Horticultural Society en hanteer de volgende indeling op basis van temperatuurgrenzen: minder dan -5°C (winterhard), tussen -5°C en 1°C (half-winterhard), en meer dan 1°C (vorstgevoelig).
Wanneer kan je eenjarige bloemen voorzaaien?
Nu je weet welke categorieën er zijn, gaan we dieper in op wanneer je deze bloemen het beste kan zaaien. Een detailleerde omschrijving per categorie vind je in deel 2 van deze blogreeks.
Hieronder vind je alvast een beknopte samenvatting. De details lees je echter in bovenstaande blog.
Georganiseerd voorzaaien betekent langer genieten van bloemen
Wil je een tuin die vanaf het vroege voorjaar tot ver in de herfst in bloei staat? Zaai dan strategisch. Ik zaai de eerste lading bloemen voor (in de serre) op deze momenten:
- Februari – Winterharde en half-winterharde bloemen voorzaaien
- Begin april – Winterharde bloemen uitplanten
- Half april – Half-winterharde bloemen uitplanten
- Half maart – Vorstgevoelige bloemen voorzaaien
- Begin mei – Vorstgevoelige bloemen uitplanten
Zoals je ziet, zaai ik winterharde en half-winterharde bloemen tegelijk voor, maar plant ik ze op verschillende momenten uit. Wil je graag voorzaaien, maar geen zin of tijd om je weg te zoeken in alle informatie? Bekijk dan de uitgebreide online cursus “Voorzaaien” van Planting Seeds. Meer informatie vind je hier.
Ik vermeld hierboven telkens de vroegst mogelijke zaaimomenten, maar je kan deze bloemen uiteraard later in het jaar ook nog (voor)zaaien. Sterker nog, de temperaturen zijn dan vaak gunstiger, omdat ze verder boven de minimale grens liggen die de bloemen nodig hebben om goed te groeien.
Natuurlijk hou je wel rekening met de groeisnelheid. Sommige bloemen hebben vier maanden nodig van zaad tot bloei. Zaai je een vorstgevoelige plant pas in september? Dan is er niet genoeg tijd om tot bloei te komen voordat de kou intreedt.
Download de gratis Planting Seeds bloemenlijst
Wil je op het juiste moment zaaien? Dan moet je natuurlijk weten welke bloemen in elk van de drie categorieën vallen. Ik maakte daarom een uitgebreide lijst met 38 bloemen. Ik heb voor jou opgezocht wat voor elke soort de laagst mogelijke temperatuur is, en ze ingedeeld in de categorieën (winterhard, half-winterhard of vorstgevoelig). Download hem hier gratis:
Verder lezen? In deel 2 van deze blogreeks lees je in wat meer detail wanneer ik winterharde, half-winterharde en vorstgevoelige bloemen voorzaai en uitplant.